بنا به گزارش یورو نیوز، چندین ماه است که اوکراین مجوز استفاده از سلاح‌های دوربرد غربی برای حمله به عمق خاک روسیه را درخواست می‌کند. این کشور استدلال می‌کند که به این سلاح‌ها برای حمله به آشیانه هواپیماهای جنگی روسیه نیاز دارد، چراکه همین جنگنده‌ها هستند که موشک‌هایی را به سمت شهرهای اوکراین شلیک می‌کنند.
در حال حاضر، اوکراین نه تنها تسلیحات دوربرد اضافی می‌خواهد، بلکه به دنبال مجوز برای استفاده از زرادخانه موجود خود برای حملات بیشتر به داخل خاک روسیه است.
اوکراین بیش از یک سال است که از سامانه موشکی تاکتیکی ارتش آمریکا که بیشتر با نام «اتکمز – ATACMS» شناخته می شود، بر روی اهداف روسی در اراضی اشغالی اوکراین استفاده می‌کند؛ اما ایالات متحده هرگز به کی‌یف اجازه استفاده از این موشک‌ها در داخل خاک روسیه را نداده است، تا اینکه روز دوشنبه ۱۸ نوامبر (۲۸ آبان ۱۴۰۳) اعلام شد که جو بایدن دیگر این محدودیت را برداشته است.
دو کشور بریتانیا و فرانسه همین حالا هم موشکهای کروز هواپرتاب را به اوکراین ارائه کرده‌اند که اتفاقا تاکنون چندین موضع روسیه در شبه‌جزیره کریمه و آب‌های دریای سیاه را هدف قرار داده‌اند.
این موشک‌ها بردی در حدود ۲۵۰ کیلومتر دارند و از ناوگان قدیمی اوکراین متشکل از جنگنده‌های بجا مانده از دوران شوروی شلیک می‌شوند.
این موشکهای کروز در بریتانیا به نام «سایه‌های طوفان» و در فرانسه به نام «اسکالپ» شناخته می‌شوند که تقریباً مدل همدیگر هستند.
بریتانیا پیش‌تر از آمادگی برای اعطای مجوز استفاده از سایه طوفان برای حملات عمیق‌تر به خاک روسیه گفته است. منتهی کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا از حزب کارگر امیدوار بود که موافقت آقای بایدن را از آن طرح دریافت کند تا این متحدان بتوانند جبهه‌ای متحد در این خصوصو داشته باشند.
فرانسه نیز پیش‌تر از حملات دوربرد اوکراین به روسیه حمایت کرده بود ولی به شرطی که فقط علیه آندسته از اهداف نظامی که مستقیماً با تلاش‌های جنگی مسکو در اوکراین مرتبط هستند، به کار گرفته شوند.
ویژگی‌‌های موشکهای آمریکایی «اتکمز» چیست؟
«سامانه موشکی تاکتیکی ارتش آمریکا» که به اختصار « ا‌تَکِمز – ATACMS» نامیده می‌شوند، موشکهای دوربرد ساخت آمریکا هستند که با ۱۷۰ کیلوگرم مواد منفجره پر شده‌اند و بسته به مدل آن، می‌توانند اهدافی را تا فاصله ۳۰۰ کیلومتری هدف قرار دهند.
فرق موشکهای ا‌تَکِمز با موشکهای کروز بریتانیایی و فرانسوی، علاوه بر برد بیشتر، در این است که موشکهای ا‌تَکِمز از زمین شلیک می‌شوند. «اتکمز» یک سامانه موشکی زمین به زمین با قابلیت محدود برای هدایت و مانور در جریان پرواز است. این در حالی است که «سایه توفان» و معادل فرانسوی آن موشکهای کروز هواپایه محسوب می‌شوند.
اتکمز، سرعت بیشتری از موشکهای کروز بریتانیایی و فرانسوی دارد و می‌تواند طی پنج دقیقه به هدفی در ۲۵۰ کیلومتری برخورد کند. این در حالی است که موشک «سایه توفان» و «اسکالپ» طی ۱۵ دقیقه به هدف واقع شده در ۲۵۰ کیلومتری برخورد می‌کنند.
موشکهای ا‌تَکِمز را می توان از سامانه‌های توپخانه‌ای «هیمارس – HIMARS» که ایالات متحده از سال ۲۰۲۲ به اوکراین تحویل داده است هم پرتاب کرد. سامانه موشکی «هیمارس» محصول شرکت نظامی آمریکایی لاکهید مارتین، یک راکت‌انداز مدرن و سبک است که می‌تواند همزمان ۶ موشک هدایت‌شونده ۲۲۷ میلیمتری را پرتاب کند. نام هیمارس در واقع از عبارت «سامانه راکت‌انداز توپخانه‌ای با مانورپذیری بالا» گرفته شده است.
ایالات متحده نیز از سال گذشته این موشک‌ها را به اوکراین ارائه کرده است، اما دولت بایدن تاکنون از تایید استفاده از آن‌ها برای هدف قرار دادن مکان‌هایی در داخل روسیه خودداری کرده بود.
اوکراین با دریافت این مجوز می‌تواند مواضع روسیه در پشت جبهه‌های شرق و جنوب اوکراین را هدف بگیرد. که بیش از دو برابر برد موشک «توچکا-یو» اوکراین از دوره شوروی است.
البته مقامات نظامی ایالات متحده و اروپا معتقدند که «روسیه با پیش‌بینی چنین روزی که اوکراین خواهد توانست این موشک ها را از مرز شلیک کند؛ اکنون ۹۰ درصد از ناوگان هوایی خود را به خارج از برد اتکمز منتقل کرده است.
جازمز با برد و باروت بیشتر
موشکهای دورپرتاب هوا به سطح نیروهای ستاد مشترک» که به اختصار جازِمز JASSM» نامیده می‌شوند، موشکهای کروز پرتاب شده از هوا با بردی در حدود ۳۷۰ کیلومتر هستند.
اگرچه که این موشک‌ها هنوز به اوکراین ارائه نشده است، اما یک مقام آمریکایی اشاره کرده است که دولت بایدن در حال بررسی ارائه آن‌ها نیز هست.
این موشک‌ها مجهز به کلاهک‌های ۴۵۰ کیلوگرمی هستند و می‌توان آن‌ها را از جنگنده‌های اف-۱۶ پرتاب کرد. این بدان معنی است که با اوکراین خواهد توانست با موشکهای جازمز اهداف نظامی را به خوبی در داخل خاک روسیه بدون خروج از حریم هوایی اوکراین مورد حمله قرار دهد.
اعتقاد بر این است که اوکراین در تابستان امسال حدود ۱۲ فروند جنگنده اف-۱۶ ساخت ایالات متحده دریافت کرده است، اگرچه مقامات تعداد دقیق آن را اعلام نکرده اند.
