به گزارش پایروس به نقل از خبرگزاری صدا و سیما، علی نصیری اقدم در پاسخ به این سوال که ضرورت‌های اجرای مالیات بر مجموع درآمد چیست، گفت: در این طرح، پایه مالیاتی جدیدی تعریف نمی‌شود، بلکه برخورد جدید با پایه‌های مالیاتی قبلی می‌شود و به نوعی مواجه با درآمد‌های مردم را تغییر می‌دهیم.
وی افزود: برای توضیح اینکه بگویم چرا باید برخورد مالیاتی عوض شود، یک سوال مطرح می‌شود، آیا ما تفاوت و تمایزی بین انواع درآمد‌هایی که فرد به دست می‌آورد قائل هستیم یا باید باشیم یا خیر؟ آیا می‌توانیم برای درآمدی، برتری خاصی نسبت به بقیه تعریف کنیم مثلا درآمد حاصل از دستمزد را با درآمد سود بانکی مقایسه و یکی را نسبت به دیگری برتری دهیم یا تفاوت قائل شویم.
این استاد دانشگاه ادامه داد: اصل اساسی مالیات بر مجموع درآمد این است که هیچ منابع درآمدی بر هیچ درآمد دیگری برتری ندارد و با همه درآمد‌ها به یک قاعده یکسان برخورد شود.
نصیری اقدم خاطرنشان کرد: در نظام کنونی مالیاتی، با انواع درآمد‌ها برخورد‌های مختلفی داریم اگر کسی حقوق و دستمزد می‌گیرد یک معافیت می‌گیرد و بر باقیمانده درآمد مالیات گرفته می‌شود و اگر کسی درآمد از اجاره می‌گیرد تا مثلا ۱۵۰ متر در تهران و تا ۲۰۰ متر در سایر شهرها، معاف از مالیات است و بیشتر از آن مشمول مالیات می‌شود و درآمد کشاورزی و سود بانکی معاف از مالیات هستند و موارد دیگر هم به شکل‌های مختلف مشمول مالیات می‌شود؛ بنابراین اینجا این مساله پیش می‌آید که ما چرا باید با درآمدی که افراد به دست می‌آورند برخورد مختلف کنیم؟
وی افزود: اساس مالیات بر مجموع درآمد این است که هیچ درآمدی بر دیگری برتری ندارد؛ بنابراین مقدمه پذیرش اجرای این طرح، پذیرش این اصل است و برای راه اندازی آن مثلا نمی‌توانیم بگوییم این درآمد مثلا از بورس است و چون مثلا بورس فلان اثر را در اقتصاد کشور دارد و یا این درآمد، چون در مناطق محروم به دست آمده و یا این درآمد، چون متعلق به فلان حرفه است و غیره، این درآمد‌ها معاف از مالیات هستند و همه این‌ها باید پاک شود و برخورد یکسان با انواع درآمد‌ها به لحاظ مالیاتی شود.
این اقتصاددان در ادامه گفت: باید مبنای برخورد مالیاتی به قاعده این باشد که اگر کسی از یک حدی کمتر درآمد داشت به آن معافیت تعلق می‌گیرد و اگر از یک حدی بیشتر درآمد داشت مشمول مالیات به تناسب خواهد شد. این برخورد نتیجه‌ای به همراه دارد و آن کاهش فاصله طبقاتی است، چراکه باعث می‌شود کسانی که درآمد‌های بیشتر دارند، مالیات‌های بالاتری بپردازند و کسانی که درآمد‌های کمتر دارند مالیات کمتری پرداخت کنند یا احیانا مالیاتی پرداخت نکنند وهمچنین بتوان به کسانی که درآمد ندارند، یارانه پرداخت شود. به این صورت همه مردم عزیز کشورمان از یک حداقل درآمد برای گذران زندگی متعارف برخوردار می‌شوند و این هدف عالی و هم یک ابزار مناسب برای دولت است.
نصیری اقدم تاکید کرد: بنابراین اگر نظام مالیات بر مجموع درآمد به خوبی اجرا شود اثر شگرفتی بر اقتصاد کشور می‌گذارد. در بسیاری از کشور‌های جهان به شدت نابرابری در طول زمان زیاد شده و بیشتردر بین صاحبان کار و ثروت بوده است، به نحوی که ثروتمندان به شدت ثروتمند و فقیر‌ها فقیرتر می‌شوند. این نابرابری از سال ۱۹۸۰ میلادی در دنیا و در ایران به شدت تصاعدی شد که یکی از دلایل آن این است که برای برخی از درآمد‌ها برتری بیشتری قایل شدیم و در یک غفلت نانوشته صاحبان سرمایه از معافیت‌های بسیار مالیاتی برخوردارشدند که آثار بسیار مخربی به همراه داشت از جمله این که مشارکت در بازار کار را کاهش داد و کیفیت زندگی را به لحاظ روحی و روانی سخت‌تر کرد.
وی ادامه داد: نکته دیگر اینکه تحقیقات بین المللی نشان می‌دهد که یکی از دلایل مهم تورم در دنیا همین نابرابری‌هایی است که افراد اجازه پیدا می‌کنند روی یک سری کالا‌ها قیمت‌هایی بزارند و درآمد‌هایی کسب کنند که مشمول معافیت مالیاتی هستند و در واقع بین سرمایه و نیروی کار تبعیض واقع می‌شود. در کشور ما هم این موضوع تشدید شده است، با این توجیه که سرمایه اگر وجود داشته باشد ما می‌توانیم شغل بیشتر داشته باشیم، در حالیکه این توجیه به هیچ وجه درست نیست و دلیل آن اینکه رشد، نتیجه وجود تقاضای موثر است.
عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی در پایان گفت: این نابرابری بین صاحبان نیروی کار و صاحبان سرمایه که نظام مالیاتی ما آن‌ها را تشدید می‌کند، آثار و پیامد‌های بسیار زیادی دارد که امیدواریم با پیشرفت تدریجی، تصویب و اجرای مالیات بر مجموع درآمد، این آسیب‌ها تقلیل پیدا کند.
