امروز ۲ آذر ۱۴۰۳
جستجو
این کادر جستجو را ببندید.

عملیات طوفان الاقصی؛ ویژگی‌ها و پیامدها

پایگاه خبری پایروس، جنبش مقاومت حماس صبح روز شنبه پانزدهم مهر ماه عملیات بزرگی را از نوار غزه علیه شهرک‌های صهیونیست نشین اطراف این منطقه آغاز کرد. این حمله که در پاسخ به تجاوزات مکرر صهیونیست‌های افراطی به مسجد الاقصی و ساکنین بیت المقدس صورت گرفت به «طوفان الاقصی» نامگذاری شد. این عملیات که حدود دو سال پس از جنگ ۱۱ روزه ۲۰۲۱ (سیف القدس) صورت گرفت مطمئناً از ویژگی‌هایی متفاوت و پیامدهایی گسترده‌تر برخوردار خواهد بود. در سطور زیر به ویژگی‌ها و پیامدهای این عملیات پرداخته می‌شود.

ویژگی‌های عملیات طوفان الاقصی

غافلگیری: مطمئناً مهم‌ترین ویژگی این عملیات غافلگیری بوده است. صهیونیست‌ها ۵۰ سال پس از جنگ سال ۱۹۷۳ که آن هم در عید کیپور واقع شده بود مجدداً غافلگیر شدند، البته این بار نه از سوی مصر بلکه توسط گروه‌های مقاومت فلسطینی مستقر در نوار غزه. غافلگیری این عملیات نه فقط برای سیاسیون رژیم اسرائیل بلکه برای بخش نظامی و اطلاعاتی ارتش اسرائیل نیز بود. غافلگیر شدن مراکز و پایگاه‌های نظامی- امنیتی اطراف نوار غزه و دستگیری تعدادی از فرماندهان ارشد نظامی اسرائیلی در منازل خود، نشان از غافلگیری فوق الذکر دارد. یکی از وجوه مشترک انتقاد رسانه‌های اسرائیلی از نیروهای اطلاعاتی و نظامی خود، چرایی غافلگیری می‌باشد.

گستردگی: ورود حدود ۱۰۰۰ نفر از نیروهای مبارز فلسطینی به شهرک‌های اطراف نوار غزه و اشغال مناطق متعدد صهیونیست نشین از سوی نیروهای مقاومت و مقابله با نیروهای اسرائیلی تا چند روز نشان از عمق برنامه‌ریزی و گستردگی عملیات دارد. با وجود چندین درگیری و عملیات میان نیروهای مبارز نوار غزه و اسرائیلی‌ها در ۱۶ سال گذشته، اما ورود نیروهای فلسطینی به حوزه عمل طرف مقابل برای اولین بار صورت می‌گیرد. در ادبیات نظامی، دفاع در سرزمین خود و یا هجوم به اراضی طرف مقابل، دو معنای متفاوت دارد و آنچه که در عملیات طوفان الاقصی برای اولین بار صورت گرفت شِق دوم بوده است.

تنوع شیوه‌های نبرد: در این عملیات نیروهای مبارز قسام عمدتاً از طریق زمین وارد مناطق صهیونیست نشین شدند و از طریق هوا پاراگلایدرهای فلسطینی موفق به فرود در مناطق از پیش تعیین شده شدند. نیروهای آموزش دیده دریایی فلسطینی نیز از سواحل به سمت عسقلان رفته و عملیات‌های متعددی انجام دادند. حملات سه گانه هوایی، زمینی و دریایی از سوی یک جنبش مقاومت برای اسرائیلی‌ها غافلگیرانه و تعجب‌آور بود.
پیچیدگی و جسورانه بودن: نیروهای مقاومت فلسطینی برای چندین سال عملیات کنونی را تمرین کرده بودند. این تمرینات در پیچیدگی نفوذ و حملات آنان در قبال پایگاه‌های نظامی صهیونیستی خود را نشان داده است. علاوه بر این، حمله یک یا چند جنبش مقاومت به رژیمی که دارای ارتش کلاسیک با تسلیحات پیشرفته و پشتیبانی‌های گسترده خارجی می‌باشد نشان از جسورانه بودن عاملین این عملیات دارد.

پدافند هوایی فلسطین: استفاده از تسلیحات پدافندی توسط فلسطینی‌ها با هدف مقابله با نیروی هوایی رژیم صهیونیستی یکی دیگر از ویژگی‌های این عملیات محسوب می‌شود. به طور قطع تداوم این عملیات و ورود زمینی نیروهای اسرائیلی به نوار غزه با غافلگیری‌های نظامی جدیدتری همراه خواهد بود.

پیامدها

ترس و هراس ماندگار میان اسرائیلی‌ها: ورود نیروهای مقاومت به اراضی اشغالی ۱۹۴۸ در اطراف نوار غزه که برای اولین بار در طول تاریخ مبارزات مقاومت فلسطینی با اسرائیل صورت گرفت صحنه‌هایی فراموش نشدنی از فرار دسته جمعی صهیونیست‌های ساکن آبادی‌هایی همانند نتیفوت، بئری، افکیم و… را به ثبت رساند. دیگر ساکنان باقیمانده در اطراف نوار غزه نیز از سوی رژیم حاکم بر اسرائیل در حال تخلیه است. به بیان دیگر آوارگی داخلی و سپس مهاجرت معکوس و هجوم به فرودگاه بنگوریون از اجزای هراس ماندگار و ثبت شده در تاریخ این رژیم می‌باشد.

ابتر گذاشتن توافق آبراهام: کابینه نتانیاهو بر سر دوراهی یک تهاجم وحشیانه و خونبار به نوار غزه با موشک‌ها و حملات هوایی و یا حملاتی محدود و کنترل شده قرار دارد، زیرا هر کدام از این دو مسیر پیامدهای خاص خود را به همراه دارد. همراهی عموم کشورهای عربی با فلسطینی‌ها بدین معناست که رژیم اسرائیل نمی‌تواند در فردای تخریب نوار غزه و کشتار ساکنین آن به تداوم روند عادی سازی در قالب توافق آبراهام امیدوار باشد.

فروپاشی هیمنه ارتش رژیم صهیونیستی: با وجود شکست ارتش صهیونیستی در جنگ ۳۳ روزه، اما صحنه‌های بی‌بدیل دستگیری نظامیان و فرماندهان اسرائیلی در این نبرد غافلگیر شدن سازمان‌های اطلاعاتی ارتش، از نشانه‌های افول و فروپاشی ارتش مدعی اسرائیل می‌باشد. انهدام تانک‌های مرکاوا و اشغال آبادی‌ها و شهرهای اطراف مناطق نوار غزه توسط گروه‌های مقاومت، همچون نقاط تاریک در پرونده ارتش این رژیم ثبت خواهد شد.

آینده مبهم نتانیاهو: بیشترین دوره نخست وزیری متعلق به نتانیاهو است اما به نظر می‌رسد وی به شکل مفتضحانه‌ای باید از دنیای سیاست خداحافظی کند. نتانیاهو حتماً عاقبت ایهود المرت نخست وزیری که با جنگ ۳۳ روزه مواجه شده بود را به خاطر دارد. کمیته حقیقت یابِ اسرائیلیِ وینوگراد با مقصر دانستن نخست وزیر، وزیر دفاع و رئیس ستاد مشترک موجبات استعفای آنها را فراهم نموده بود. تشکیل چنین کمیته‌ای در انتظار نتانیاهو خواهد بود.

مهاجرت معکوس صهیونیست‌ها: مشاهده فیلم‌ها و تصاویر ضبط شده از فرودگاه بنگوریون به روشنی حاکی از فرار دسته جمعی صهیونیست‌ها از اراضی اشغال شده می‌باشد. به نظر می‌رسد هر آنچه که اسرائیلی‌ها در سایه بحران اوکراین تلاش کردند تا یهودیان را وارد اراضی اشغالی کنند باید در سایه طوفان الاقصی آنان را از دست بدهند.

خسارات اقتصادی: هرچند که برای اعلام آمار خسارات اقتصادی زود است اما طلیعه خسارات سنگین اقتصادی در همین روزهای آغازین جنگ با فرار ساکنان صهیونیست اطراف نوار غزه و میزان تلفات نظامی و فراخوان سربازان و نیروهای احتیاط کاملاً هویدا است.

افزایش جایگاه حزب الله و جبهه مقاومت منطقه‌ای: صهیونیست‌ها هیچگاه در تخیل خود این حجم گسترده‌ای از عملیات و غافلگیری‌های متعدد از سوی حماس را نداشتند. آنان همواره تصور می‌کردند که حزب الله در برنامه خود در هرگونه عملیاتی نقشه تصرف منطقه الجلیل را خواهد داشت نه حماس. حال که چنین اتفاقی از سوی حماس واقع شد پس حزب الله چه خواهد کرد؟ این سوالیست که رسانه‌ها و تحلیلگران اسرائیلی از خود و از سران نظامی سیاسی خود می‌پرسند. در حقیقت جایگاه حزب الله با عملیات اخیر حماس ارتقا پیدا نموده و برای هرگونه مقابله با آن باید از آمادگی افزون‌تری برخوردار شوند.

✍  سامان زاهدی

جدیدترین اخبار

دانش و پژوهش

اخبار اقتصادی