دکتر «هاروی کاسترو» پزشک اورژانس در دالاس تگزاس و از صاحبنظران در خصوص هوش مصنوعی در بخش بهداشت و درمان می‌گوید: سال ۲۰۲۳ یک نقطه عطف برای هوش مصنوعی در بخش درمانی بود و شاهد پیشرفت های مهمی بود که رویه‌های پزشکی را متحول کرد و راه را برای آینده‌ای هموار کرد که در آن درمان‌ها شخصی‌تر، موثرتر و در دسترس خواهد بود.

کاسترو و سایر کارشناسان هوش مصنوعی در خصوص برخی از مهمترین پیشرفت های هوش مصنوعی در سال ۲۰۲۳ اظهار نظر کرده‌اند. در ادامه به شش مورد از مهم‌ترین پیشرفت‌های مورد اشاره این کارشاسان می‌پردازیم.

«چت‌جی‌پی‌تی» و سایر مدل‌های هوش مصنوعی مولد

دکتر «تینگلونگ دای» استاد تحلیل‌های تجاری در دانشکده تجارت «جانز هاپکینز» در بالتیمور مریلند می‌گوید: هر چند چهارچوب مقرراتی رسمی برای هوش مصنوعی مولد وجود ندارد اما این هوش مصنوعی توسط فعالان حرفه‌ای حوزه پزشکی بطور گسترده‌ای آزمایش می‌شود.

دای به «فاکس نیوز بیزنس» گفت: چت‌جی‌پی‌تی شناخته شده ترین و مورد استفاده‌ترین ابزار هوش مصنوعی مولد در میان فعالان سلامت و درمان در فعالیت های مختلف با هدف کاهش بار مستندسازی و امکان تمرکز کادر درمانی بر فعالیت‌ اصلی آنان است.

این مدل زبانی بزرگ بر همه چیز از چگونگی دریافت توصیه‌های پزشکی توسط بیماران تا چگونگی ارتباط و حفظ سوابق توسط پزشکان تاثیر دارد.

کاسترو گفت: چت‌جی‌پی‌تی از طریق ارائه ابزارهایی برای طرح‌های درمان شخصی و تعامل از راه دور با بیماران، حوزه ارتباطات سلامت و درمان را متحول کرده است.

این ربات گفت‌وگوی (چت‌بات) هوش مصنوعی در عین حال با برخی انتقادها هم رو به رو شده است چرا که برخی اوقات پاسخ‌های آن ناکامل و غیردقیق بوده است.

تشخیص بیماری از طریق تصاویر شبکیه

در سپتامبر سال جاری محققان از دانشگاه کالج لندن (یو سی ال) یک مدل مهم هوش مصنوعی برای تشخیص بیماری با استفاده از تصاویر شبکیه چشم را اعلام کردند که نتایج آن در نشریه «نیچر» منتشر شد.

«دای» در این خصوص به فاکس‌نیوز دیجیتال گفت: این مدل با یادگیری بر اساس ۱.۶ میلیون تصویر شبکیه ساخته شده است، عملکرد خوبی در زمینه تشخیص و پیش‌بینی بیماری‌های چشم و همچنین اختلالات سیستمیک مانند نارسایی قلبی و آنفارکتوس میوکارد (myocardial infarction) دارد.

وی افزود: این مدل موسوم به RETFoundیک پیشرفت مهم در زمینه هوش مصنوعی پزشکی است و یک رویکرد کارامدتر برای تشخیص بیماری از طریق یک مدل بنیادی ارائه می‌دهد.

بهبودهایی در سودمندی پزشکی

در یک کشف دیگر هوش مصنوعی ، یک مطالعه توسط کشورهای آمریکا، انگلیس و بنگلادش اولین شواهد و مدارک جهان واقعی را در این خصوص فراهم کرد که هوش مصنوعی خودکار یا مستقل (autonomous ) می تواند سودمندی (productivity) پزشکی را ارتقا بدهد.

این مطالعه منتشر شده در نشریه «دیجیتال مدیسین» نشان داد که سودمندی بالینی (کلینیکی) در تشخیص بیماری شبکیه در بیماران دیابتی ۴۰ درصد افزایش یافته است. این دستاورد با استفاده از یک وسیله هوش مصنوعی مورد تایید سازمان غذا و دارو برای غربالگری بیماران در زمان ورود به بیمارستان حاصل شد.

تصویربرداری و آموزش پزشکی

یک مدل تولید تصویر مبتنی بر هوش مصنوعی موسوم به DALL-E ۳ در حوزه بهداشت و سلامت میتواند دستورات پزشکی صحیح بر اساس توصیفات متنی ارائه دهد. این مدل در ابتدا در ژانویه ۲۰۲۱ توسط شرکت «اوپن ای‌آی» رونمایی شد.

این شرکت خاطرنشان کرد که مدل یاد شده یک پیام متنی را به عنوان ورودی می‌گیرد و یک تصویر جدید به عنوان خروجی تولید می کند.

کاسترو در این خصوص گفت: این (مدل) در حوزه آموزش پزشکی کاربردی و مفید بوده و کمک‌های تصویری برای شرایط و رویه‌های پزشکی پیچیده ارائه می دهد.

کاسترو افزود: همچنین پیشرفت هایی در زمینه تصویربرداری پزشکی با کمک هوش مصنوعی مانند بهبود فناوری «ام آر آی» ایجاد شده است.

شتاب در تحقیقات سرطان

«آندریا استیوا» مدیر اجرایی و هم‌بنیان‌گذار شرکت ArteraAI یک شرکت پزشکی دقیق در کالیفرنیا، تحقیقات سرطان را یک «حوزه حاصلخیز برای هوش مصنوعی» توصیف کرد.

وی به فاکس نیوز دیجیتال گفت: ما از این (هوش مصنوعی) برای پیدا کردن الگوهای مخفی در داده‌ها، شخصی کردن تصمیم‌های درمانی و کمک به پیش بینی مزایای درمانی استفاده میکنیم.

استیوا خاطرنشان کرد: هوش مصنوعی به سرعت بخشیدن به آزمایش های بالینی و گشودن درها به روی احتمالات جدید در حوزه بهداشت و درمان کمک می‌کند. تصور کنید که هوش مصنوعی درمان‌ سرطان را برای یک بیمار خاص مطابق با ژنوم او طراحی کند- احتمالات موجود نامحدود است.

وسایل پزشکی هوش مصنوعی

«دای » از دانشگاه جانز هاپکینز خاطرنشان کرد که وسایل پزشکی مبتنی بر هوش مصنوعی همچنان با قدرت وارد می‌شوند. تا ماه ژوییه سال جاری میلادی ۶۹۲ وسیله هوش مصنوعی مورد تایید سازمان غذا و داروی آمریکا برای کاربرد بالینی قرار گرفت که نسبت به سال گذشته میلادی افزایش ۳۳ درصدی را نشان می دهد.

وی به فاکس نیوز دیجیتال گفت: وسایل تایید شده اکنون ۱۹ حوزه تخصصی را پوشش می‌دهند هر چند حوزه رادیولوژی در حدود سه چهارم وسایل تایید شده را به خود اختصاص می دهد.

یک گزارش هوش مصنوعی در «نشریه پزشکی نیو اینگلند» نیز کاربردهای این وسایل در جهان واقعی را مورد تاکید قرار داد و نشان داد که این وسایل به سرعت در حال رشد هستند.

یک سال پُررونق و موفق

«مت محبی» رئیس بخش هوش مصنوعی و تحقیقات در موسسه «برایت‌سازد هلث» در نیویورک سال ۲۰۲۳ را به عنوان یک سال پُررونق و موفق برای تحقیقات بنیادی در حوزه مدل‌های زبانی بزرگ برای بخش سلامت و درمان توصیف کرد.

وی گفت: برخی از بزرگترین شرکت ها در حال رقابت با یکدیگر برای تولید عملکرد پیشرفته در زمینه‌ شاخص‌های پزشکی هستند. هر چند در حال حاضر بیماران قادر نخواهند بود مزایای این یافته‌ها را در مطلب پزشک مشاهده کنند اما این یافته‌ها مشخص می‌کند که چه چیزهایی در پیش است. کادر درمانی که با این فناوری‌ها تطبیق پیدا کنند جایگزین افرادی می شوند که خود را تطبیق نمی‌دهند.

کاسترو نیز به فاکس نیوز گفت: پیشرفت‌های هوش مصنوعی در سال ۲۰۲۳ به مثابه یک جهش بزرگ به سمت جلو در زمینه ادغام هوش مصنوعی در بخش درمانی است.

وی افزود: این نوآوری‌ها نوید آینده‌ای را می دهند که درمان تا حد بیشتری شخصی و کارآمد و در دسترس می شود و در نهایت منجر به نتایج بهتر برای بیماران و تحول در دورنمای سلامت و درمان خواهد شد.