به گزارش اقتصاد ایران و روسیه به نقل از خبر آنلاین، «حجم مبادلات ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا از ۳میلیارد دلار به ۱۰میلیارد دلار خواهد رسید.» این وعده‌ای است که مقامات تجاری ایران می‌دهند. یکی از مهمترین توافقات انجام شده ایران با اوراسیا در قالب همکاری‌های اقتصادی منطقه‌ای، از پنجم آبان ماه ۱۳۹۸ وارد فاز اجرایی شد. پس از آن با امضای موافقتنامه تجارت آزاد در اواخر دی ماه ۱۴۰۱ فاز جدیدی از همکاری‌ها با اوراسیا شکل گرفت که پس از نهایی شدن آن از سوی مجلس (که احتمالا در نیمه دوم سال ۱۴۰۲ به تصویب خواهد رسید)، برنامه افزایش سطح تجارت خارجی با اتحادیه اقتصادی اوراسیا در دستور کار است.
همزمان با سفر امروز وزیر گمرک اتحادیه اقتصادی اوراسیا به تهران با هدف توسعه روابط و افزایش سطح همکاری دوجانبه، موضوعات مختلف گمرکی از جمله اجرای تبادل الکترونیکی اطلاعات، تکمیل کریدور شمال-جنوب و توسعه بیشتر گمرکات و زیرساخت‌های حمل و نقل، توسعه سازوکار پنجره واحد ملی در کشورهای عضو اتحادیه و ایران، بحث و مذاکره در خصوص مسائل عملی مقررات گمرکی مربوط به اعمال موافقتنامه موقت تشکیل منطقه تجارت آزاد بین کشورهای عضو آن از یک طرف و ایران از طرف دیگر، محور گفت‌وگوها قرار گرفته است.
اما سوال این است که همکاری با اتحادیه اقتصادی اوراسیا چه اهمیتی دارد و تاکنون سطح همکاری‌های دوجانبه چگونه رقم خورده است؟
اتحادیه اقتصادی اوراسیا، به‌طور رسمی از اول ژانویه ۲۰۱۵ کار خود را با هدف ایجاد بازار مشترک، حذف تدریجی موانع گمرکی در داخل اتحادیه، برقراری تعرفه خارجی مشترک در میان کشورهای عضو و هماهنگ‌سازی تشریفات گمرکی آغاز کرد.
اتحادیه اوراسیا یک بلوک اقتصادی متشکل از پنج کشور ارمنستان، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان و بلاروس است که با برخورداری از حدود ۱۸۳میلیون نفر جمعیت فعال، دارای یک هزار و ۹۰۰میلیارد دلار تولید ناخالص داخلی، رتبه اول در تولید نفت، رتبه دوم در تولید گاز و رتبه چهارم در تولید برق است که یکی از پررونق‌ترین بازارهای سرمایه‌گذاری در جهان به شمار می‌آید.
بر اساس این گزارش، موافقتنامه تجارت ترجیحی ایران با کشورهای عضو اوراسیا در سال ۱۳۹۷پس از دو سال مذاکره امضا شد. روسیه به‌عنوان مهمترین عضو اتحادیه اوراسیا، تلاش کرد ایران را به انعقاد موافقتنامه تجارت آزاد با این اتحادیه اقتصادی متمایل کند و در این راستا پس از مذاکرات اولیه طی دو سال و امضای تفاهم‌نامه‌های فی‌مابین، در عمل موافقتنامه تجارت ترجیحی بین ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا از آبان‌ماه سال ۱۳۹۸ اجرایی شد.
بر اساس این موافقتنامه ۸۶۲ قلم کالا از دو طرف، مشمول تجارت ترجیحی شد. در این نوع از تجارت دو یا چند کشور با هم توافق می‌کنند که به منظور تسهیل مراودات تجاری و عملیات صادرات و واردات، تعرفه برخی از کالاها را پایین بیاورند. اهمیت این موضوع از این جهت است که در دهه‌های اخیر، سهم ایران از تجارت جهانی کاهش یافته است؛ اگرچه سیاستگذاران همواره در پی دستیابی به راهکارهایی از جمله موافقتنامه تجارت ترجیحی بوده‌اند تا این سهم را افزایش دهند.
مطابق آمارها، گردش تجاری بین اتحادیه اقتصادی اوراسیا و ایران در سال گذشته ۲/ ۳میلیارد دلار ثبت شده است. طی این سال بیشترین تجارت ایران با روسیه ثبت شده است و کمترین تجارت ایران نیز به بلاروس و قرقیزستان مربوط می‌شود.
همکاری تجاری با اوراسیا چه اهمیتی دارد؟
۲۰قلم عمده تجاری ایران و اوراسیا نیز نشان می‌دهد که سهم کالاهای کشاورزی بیش از بقیه کالاهاست. دو طرف تجاری توافق کرده‌اند که ظرف مدت سه سال از موافقتنامه تجارت ترجیحی به سمت آزادسازی سراسری کالاها و انعقاد موافقتنامه تجارت آزاد حرکت کنند. پیش بینی می‌شود ایران از اواخر تابستان ۱۴۰۲ می‌تواند وارد فاز اجرایی و عملیاتی تجارت آزاد شود.
