محمدحسین استکی اقتصاددان، در پاسخ به پیشبینی آینده اقتصادی کشور طی یکسال آینده، به خبرنگار پایگاه خبری پایروس گفت: «بهنظر میرسد نمیشود ظرف یک سال آینده، چشمانداز قابل توجهی برای اقتصاد کشور در نظر گرفت ولی با اقداماتی که در حال حاضر دولت انجام میدهد و با توجه به تغییرات اساسی که توسط بانک مرکزی و بعضی از وزارتخانههای اقتصادی بهخصوص وزارت امور خارجه در زیرساختها و روابط خارجی به وجود میآید، پیشبینی میکنم که انشاءالله نه ظرف یکسال ولی حداقل تا پایان این دولت (یعنی حدود دو سال دیگر) احتمالاً آثار مثبتی را در شرایط اقتصادی مملکت خواهیم داشت و برای این موضوع چشماندازهای روشنی را پیش رو میبینم. شاید برای کوتاهمدت نشود این را بهصورت عینی مشاهده کرد اما پایه این زیرساختها گذاشته میشود. البته اکنون هم بعضی از این آثار را میتوان در تورم دید. بهعنوان مثال قیمت بعضی از اجناس مورد نیاز مردم اُفت کرده است و تورم آن خیلی کم شده است. امید میرود واقعاً با زیربناها و بسترسازیهایی که دولت انجام میدهد به زودی شاهد این روال در سایر زمینهها و انشاءالله در کل مملکت باشیم.
دلایل ایجاد تورم، یکی-دوتا نیست
استکی دلایل ایجاد تورم را در جامعه، بسیار گسترده دانست و تصریح کرد: «تورم دلایل گوناگون، شاخهها و زیربناهای مختلفی دارد و اصلاً منوط به یک یا دو مورد نخواهد بود. اینطور نیست که بگوییم قیمتها پایین میآید، یعنی تورم کم شده است. اصلاً این معنی را نمیدهد. بلکه کاهش تورم یعنی از میزان افزایش قیمت کم شده است. به عنوان مثال؛ اگر قرار بوده که به قیمت یک جنس ۵۰ درصد در یکسال اضافه شود، حالا این افزایش قیمت، ۲۵ درصد شده است. از این رو باید دقت داشته باشیم که ممکن است این افزایش نرخ باز هم اتفاق میافتد ولی مقدار افزایش سالیانه نسبت به قبل در حال کاهش است و امید آن وجود دارد که این ثبیت شود. اگر تورم صفر کامل شود، قیمتها تثیبت شده است و مثلاً در طول سال افزایش قیمتی نخواهیم داشت ولی اگر تورم منفی پیدا کردیم آن موقع میتوانیم ادعا کنیم که قیمتها پایین میآید، یعنی به نسبت سال قبل قیمت کاهش پیدا میکند اما قطعاً این اتفاق نمیافتد و به دلایل مختلف که همۀ آن ملی نیست و خیلی از آنها بینالمللی هم هستند ما در هیچ کجای دنیا نداریم که تورم منفی شود یعنی ممکن است میزان تورم کم شود اما هیچوقت منفی نمیشود.
بنابراین، انتظار داریم این میزان افزایش قیمتها کم شود. نمونههای آن را در کاهش تورمی که اتفاق میافتد میتوانیم ببینیم که در بعضی اجناس، مانند گذشته افزایش قیمت داریم و این میتواند نشانههای خوبی باشد که تأثیرش هم به زودی نمایان شود.»
افزایش تولید موضوع مهمی است
محمدحسین استکی، نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی در پاسخ به اینکه چگونه میتوان از تورم و گرانی پیشگیری کرد، به خبرنگار ما گفت: «پیشگیری از ایجاد تورم با افزایش تولید امکانپذیر خواهیم بود. به این معنی که اگر در بخش کشاورزی ما جنس گران تمام میشود نباید انتظار داشته باشیم که به عنوان مثال در جامعه نان ارزان شود یا بعضی اجناسی که به کشاورزی ربط پیدا میکنند، کاهش قیمت داشته باشند. این امر تا زمانی که ما بتوانیم آن بخش از یارانههای تولیدی را برای بعضی از بخشها که لازم است توسط دولت انجام دهیم، پرداخت و به جای صحیح خودش تزریق کنیم، میسر نمیشود. اگر این یارانهها در بخش کشاورزی درست تزریق شود، میتواند باعث کاهش قیمت تولید کشاورزی یا صنعتی شود و کمکم این موضوع تأثیر خودش را در اجناس در سطح جامعه بگذارد.
از سوی دیگر؛ موضوع ایجاد اشتغال مطرح است. اگر ما در جامعه ایجاد اشتغال داشته باشیم، بهتدریج این درآمد مردم به جای خودش بنشیند و به اصطلاح جیب مردم پُر باشد، در این صورت وجود تورم در جامعه، فعال و اشتغالزا خواهد بود و شاید برای جامعه جنبه منفی نداشته باشد. اما اگر ما تورم رکودی داشته باشیم که علیرغم اینکه تولید ما راکد شده باشد و در سطح جامعه تولید نداشته باشیم، به دلایل تمام شدۀ اجناس (چه وارداتی چه تولید داخلی در سطح محدود) این تورم، تورم کشنده است و متأسفانه میتواند برای مملکت تأثیرات منفی داشته باشد.
بنابراین، در یک میزانی میتوان وجود تورم را انتظار داشت ولی باید سعی کرد که این تورم، تورم فعال و به اصطلاح تورم در اثر افزایش تولید باشد که اگر چنین باشد، قابل انتظار و قابل تحمل است. در نتیجه افراد و اقشار جامعه که درآمدشان افزایش پیدا کرده و به اصطلاح اشتغال پیدا کردهاند، میتوانند از پس تورم برآیند.»
ایجاد اشتغال را جدی بگیریم
استکی در خصوص اینکه مهمترین اقدام برای توسعه همهجانبه کشور چیست، به ایجاد اشتغال اشاره کرد و افزود: «مهمترین موضوعی که باید به دقت در نظر گرفته شود، ایجاد اشتغال است. به نظر میرسد که اگر یارانههای لازم توسط دولت در بخش صنعت و در بخش کشاورزی به کار گرفته شود و ایجاد اشتغال انجام شود، میتواند جرقهای برای همۀ آن موارد و رفع اشکالات باشد که در جامعه وجود دارد.»