سه منبع آگاه به رویترز گفتند: این مشکل زمانی بروز کرد که هند در ژوئیه اصرار کرد پول خرید نفت روسیه را به روپیه پرداخت کند. هند از زمان عقب نشینی خریداران اروپایی، به بزرگترین مشتری نفت روسیه تبدیل شده است.

این منابع آگاه اظهار کردند: تامین کنندگان نفت روسیه، به دلیل دستورالعمل غیررسمی بانک مرکزی روسیه که روپیه را نمی‌پذیرد، نمی‌توانند با روپیه هند معامله کنند.

یک منبع بانکی روسی گفت: دریافت درآمد به ارز غیرقابل تبدیل با ارزش اندک در خارج از هند، بیهوده است. یک منبع آگاه دیگر گفت: روسیه فرصت محدودی برای خرج کردن روپیه دارد زیرا واردات چندانی از هند ندارد.

به گفته ۱۰ مقام و منبع آگاه، اواسط ماه اوت، دو شرکت بزرگ نفتی روسیه تهدید کردند حدود ده‌ها نفتکش که حامل یک میلیون تن نفت به مقصد هند بودند را به مقصدهای دیگری بفرستند. در یک راه‌کار موقتی برای این اختلاف، پول محموله‌های مذکور با استفاده از یوان چین و دلار هنگ کنگ پرداخت شد تا نهایتا، به یوان و درهم امارات تبدیل شود. اما همچنان مشکل یافتن ارز مناسب جایگزین دلار، به قوت خود باقی مانده است و این مشکل روی خریداران در آفریقا، چین و ترکیه که به خریداران بزرگ نفت روسیه تبدیل شده اند، تاثیر گذاشته است.

با این حال، بزرگترین مسئله مربوط به هند است که بیش از ۶۰ درصد از نفت روسیه را خریداری می‌کند و پس از چین، بزرگترین خریدار نفت دریابرد روسیه است.

این مشکلات احتمالا تشدید می‌شود زیرا توجه به این معاملات افزایش پیدا کرده است. واشنگتن در هفته‌های اخیر، تحریم‌ها را علیه صاحبان نفتکش‌های حامل نفت روسیه که به قیمت بالاتر از ۶۰ دلار سقف قیمت تعیین شده توسط گروه هفت فروخته شده‌اند، اعمال کرده است.

حذف دلار آمریکا

از زمان اعمال تحریم‌های غربی علیه روسیه در فوریه سال ۲۰۲۲، مسکو استفاده از دلار و یورو در معاملاتش را حذف کرده است. طبق اظهارات پنج معامله‌گر، کمتر از ۱۰ درصد ۹ میلیون بشکه در روز نفت تولید روسیه، به دلار و یورو فروخته می‌شود.

بانک مرکزی روسیه به دلیل تحریم‌ها نمی‌تواند با دلار کار کند و در حالی که صادرکنندگان روسی می‌توانند از این ارز استفاده کنند، اجتناب از آن این مزیت را دارد که نظارت بر تجارت آنها را برای آمریکا و سایر دولت‌های غربی دشوارتر می کند.

با این حال، گزینه‌های جایگزین، سطوح بالایی از ریسک را برای هر دو طرف معامله به همراه دارند.

به گفته چهار منبع تجاری و بانکی، هند در ماه‌های اول سال میلادی جاری، حدود ۴۰ میلیارد دلار به روسیه و صادرکنندگان دیگر، بدهکار بوده است که بدون ارائه جزئیات دقیق، این مبلغ را اکنون به میزان قابل توجهی کاهش داده است.

بانک مرکزی روسیه هم از ارائه جزئیات خودداری کرد.

مسئله خاص استفاده از روپیه

تجارت با استفاده از روپیه دشواری خاصی برای روسیه دارد. به گفته دو منبع روسی، هند تشویق می‌کند که روپیه در این کشور خرج شود و نرخ‌های مبادله‌ای تنبیهی برای تبدیل روپیه به ارزهای دیگر اعمال کرده است که در مواقعی بالغ بر ۱۰ درصد از مبلغ تبدیل شده است.

اگر روسیه کالاهای بیشتری از هند وارد کند که می‌توان به روپیه پرداخت کرد، وضعیت می‌تواند تسهیل شود. در مقابل، هند واردات بیشتری از روسیه داشته است. در حالی که روسیه، واردکننده اصلی خودرو، تجهیزات و سایر کالاها از چین بوده است.

طبق داده‌های وزارت بازرگانی هند، واردات هند از روسیه در فاصله آوریل تا سپتامبر، به ۳۰.۴ میلیارد دلار رسید و کسری تجاری هند با روسیه به ۲۸.۴ میلیارد دلار در مقایسه با حدود ۱۷ میلیارد دلار در مدت مشابه سال میلادی گذشته، افزایش یافت.

ایوان نوسف، رئیس شعبه هند بانک دولتی اسبربانک روسیه، گفته است صادرکنندگان روسی باید به هند کمک کنند تا صادرات خود را افزایش دهد.

شرکت ایندین اویل که بزرگترین پالایشگر نفت هند است، برای تسویه بخشی از این پرداختها به خصوص نفت سوکول روسیه که گرید نفتی سبک و شیرین پروژه ساخالین ۱ است، به سختی تلاش می‌کند.

این شرکت اعلام کرده است که قادر به پرداخت پول واردات نفت سوکول نیست زیرا شرکت تامین کننده این گرید نفتی، هنوز حسابی به درهم امارات برای دریافت پول، افتتاح نکرده است.

ترجیح روسیه برای یوان

مقامات و مدیران نفتی روسیه، خریداران هندی را تحت فشار قرار داده اند تا به یوان چین پرداخت کنند که برای روسیه ارز مفیدتری است.

به گفته منابع آگاه، برای هند، استفاده از ارز یک رقیب منطقه‌ای به شدت حساسیت آمیز است. با این حال، پالایشگاه‌های خصوصی هند به دلیل عدم وجود گزینه‌های دیگر از زمان بروز اختلاف در اوایل سال جاری، به استفاده از یوان بازگشته‌اند.

پالایشگاه‌های دولتی هند به درهم امارات روی آورده‌اند، اما این امر به دلیل الزامات تسویه اضافی، پیچیده‌تر شده است زیرا سیاست سخت‌گیرانه‌تر واشنگتن، دولت‌های دیگر را محتاط کرده است.

به گفته پنج منبع تجاری نفتی و بانکی، از اکتبر، چندین بانک اماراتی برای اطمینان از رعایت سقف قیمت‌ها، کنترل بیشتری روی مشتریان متمرکز روسیه اعمال کرده‌اند.

بر اساس گزارش رویترز، این منابع آگاه اظهار کردند: حداقل دو بانک امارات عربی متحده برای مشتریانی که در تجارت نفت، فرآورده‌های نفتی و کالاهای روسیه فعالیت می‌کنند، اظهارنامه درباره رعایت سقف قیمت ارائه کرده اند.