به گزارش پایروس به نقل از تجارتنیوز، مهاجرت از ایران به یک از موضوعات داغ و پرحاشیه جامعه تبدیل شده است.
این موضوع در بین نوابغ و نخبگان کشور به مراتب بیش از دیگر اقشار جامعه رایج است.
بسیاری از فارغالتحصیلان دانشگاهی با ویزای تحصیلی روانه کشورهای دیگر شدند
و رفتهرفته با پیدا کردن شغل یا تشکیل خانواده، مهاجرت خود را دائمی کردند.
وضعیت دانشجویان سالهای دهه۸۰یا ابتدای۹۰ چگونه است؟
بررسیها نشان میدهد که از میان رتبههای یک تا ۱۰رشته ریاضی و فیزیک در سالهای۱۳۸۰ تا ۱۳۸۹، تعداد ۱۱۴نفر، دیگر در ایران حضور ندارند.
مهاجرت در بین مهندسین محبوبتر است
دادههای گزارش سیاستی اندیشکده هاتف که یک نهاد پژوهشی است و در سال ۹۷ ایجاد شده است، نشان میدهد
که از میان ۱۰رتبه برتر سال ۸۰ رشته ریاضی و فیزیک، فقط دو نفر از آنها در ایران ماندهاند.
یکنفر دانشیار مهندسی برق دانشگاه صنعتی شریف است و دیگری استادیار گروه مهندسی برق دانشگاه صنعتی امیرکبیر.
از میان چندنفر باقیمانده ۵نفر مقیم آمریکا هستند و دونفر مقیم کانادا. اوضاع در ورودیهای سال ۸۱ هم مشابه است.
با این تفاوت که سهنفر از رتبههای برتر، ساکن ایرانند و مشغول فعالیت در حوزههای استارتآپ و صنعت هستند.
از نفرات باقیمانده ۳نفر ساکن آمریکا هستند، دو نفر ساکن کانادا و یکنفر ساکن سوئیس، در این گزارش سرنوشت رتبه ۵ ورودی سال ۸۱ روشن نیست.
از ورودیهای سال ۸۲ دانشگاه در رشته ریاضی و فیزیک یکنفر ساکن ایران است و فعال در حوزه بازار و استارتآپ و باقی یا در کانادا هستند یا در آمریکا.
براساس این پژوهش از ورودیهای سال ۸۳ فقط یکنفر ساکن ایران است و از ورودیهای سال ۸۴ فقط دونفر.
دادههای این پژوهش نشان میدهند که در سال ۸۵، دونفر از رتبههای برتر در شرکت اپل مشغولند
و رتبه برتر آن سال هماکنون استادیار دانشگاه استون انگلیس است.
رتبه دوم رشته ریاضی سال ۸۶، استادیار دانشگاه شهید چمران اهواز است و رتبه هفت،
معاون مدیرعامل کارگزاری مفید و رتبه ۵ هم نیروی آزاد توسعهدهنده وب معرفی شده است. باقی نفرات یا ساکن آمریکا هستند یا کانادا.
در سال ۹۳ کشورهای محل اقامت رتبههای برتر، تغییر کرده است. در جدول مربوط به اینسال،
رتبه سوم همان سال ساکن ترکیه است و دانشجوی ارشد علوم و مهندسی کامپیوتر دانشگاه کوچ.
رتبهدوم در دانشگاه ملبورن استرالیا، دکترای مهندسی پزشکی میخواند و یکنفر هم مهندس توسعه نرمافزار در شرکتی تبلیغاتی در فرانسه است.
رتبه۱۰ سال ۹۳، در ایران مانده و پژوهشگر در دانشگاه شریف است.
کشورهای فرستنده مهاجر
پیمایش رصدخانه ملی مهاجرت در سال ۱۴۰۱ اطلاعات دیگری درباره مناطق دانشجو فرست ارائه میدهد.
برای مثال در بخشی از این گزارش تاکید شده که منطقه آسیای شرقی و اقیانوسیه همواره مبدأ اصلی دانشجویان بینالمللی بوده است.
در سال ۲۰۲۰ میلادی ۲۹درصد از دانشجویان بینالمللی از منطقه آسیای شرقی و اقیانوسیه بودهاند.
مقایسه «سهم دانشجو فرستی مناطق مختلف نشان میدهد
که دو منطقه آسیای میانه و جنوب و غرب آسیا بیشترین افزایش را در میان مناطق جغرافیایی تجربه کردهاند.
همچنین سهم دانشجو فرستی از دو منطقه صحرای آفریقا و آمریکای شمالی و اروپای غربی با کاهش همراه بوده است.»
اندیشکده هاتف در بخش دیگری از این گزارش تاکید کرده است که بین چهار گروه فعالان استارتآپی،
پزشکان و پرستاران، اساتید، محققان و پژوهشگران و دانشجویان و فارغالتحصیلان دانشگاهی بین ۶۳ تا ۷۱درصد
از افراد تمایل زیاد یا بسیار زیاد برای مهاجرت از ایران دارند.
این گزارش همچنین تاکید کرده که بین ۵۶ تا ۸۷درصد این گروهها تمایل خود به مهاجرت را تا حد زیاد یا بسیار زیاد حاصل از شرایط عمومی کشور میدانند:
هرچند قیمت ارز و همهگیری کرونا در سالهای اخیر باعث کاهش نسبی مهاجرتها شده است
ولی تمایل به مهاجرت از کشور و نارضایتی ایجادشده در پی آن، نشاندهنده وخامت اوضاع در بین گروههای تحصیلکرده و نیروی کار ماهر در کشور است.