یکی از مشکلاتی که در زمینه دریافت وام مسکن وجود دارد هزینه‌ای‌ست که در همان ابتدا باید برای اوراق تسه پرداخت شود. این در حالی‌ست که از مدتی پیش نیز قیمت اوراق، افزایش قیمت چشمگیری را تجربه کرده است.
روند قیمت اوراق تسه در تابستان
اوراق تسه در روز انتهایی خرداد ۱۴۰۲، بالغ بر ۸۴ هزار و ۷۸۰ تومان ثبت شده و تا آخر تیرماه ۱۴۰۲ تا ۹۱ هزار و ۸۸۷ تومان بالا رفته است؛ اگر میانگین قیمت تسه در نخستین‌ماه تابستان را ۸۸ هزار تومان فرض کنیم، هزینه خرید وام مسکن در آن مقطع نیز ۱۶۸ میلیون و ۹۶۰ هزار تومان برآورد می‌شود.
تا روز انتهایی ماه بعد یعنی مردادماه ۱۴۰۳، قیمت اوراق تسه کمی عقب‌نشینی کرده و تا ۸۸ هزار و ۳۲۹ تومان پایین آمده است. اما اگر میانگین قیمت تسه در طول مردادماه ارزیابی شود، می‌توان قیمت اوراق را ۹۰ هزار تومان در نظر گرفت که با توجه به تعداد هزار ۹۲۰ عددی اوراق برای وام ۹۶۰ میلیون تومانی زوجین در تهران، متقاضیان در نهایت برای دریافت وام باید ۱۷۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان هزینه می‌کردند. قیمت اوراق در روزهای پایانی تابستان ۱۴۰۲، رشد چندانی را تجربه نکرده و در همان حدود قیمتی ماه قبل، نوسان داشته است.
آغاز مسیر صعودی تسه از ابتدای پاییز
بررسی نمودار قیمت تسه نشان می‌دهد که از اواسط مهرماه به بعد، قیمت تسه تا ۹۶ هزار و ۶۰۰ تومان هم رسیده که با میانگین حدود ۹۲ هزار و ۵۰۰ تومانی، قیمت نهایی خرید اوراق نیز تا ۱۷۷ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان صعود قیمت داشته است.
تا ۳۰ آبان‌ماه باز هم قیمت اوراق تسه روند صعودی را پشت سر گذاشته و از مرز ۱۰۰ هزار تومانی عبور کرده است؛ سقف ارزش این اوراق در آبان‌ماه، ۱۰۱ هزار و ۹۳۰ تومان ثبت شده و به همان نسبت، هزینه تسهیلات نیز با احتساب میانگین این ماه تا حدود ۱۹۰ میلیون تومان بالا رفته است.
تا اواخر ماه بعد یعنی آذرماه، قیمت اوراق همچنان بر مدار افزایشی قرار داشته و با صعود قیمت حدود ۱۶ هزار تومانی، هزینه خرید وام مسکن به‌طور میانگین تا ۲۱۱ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان بالا رفته است.
قیمت اوراق تسه در روز جاری نیز به ۱۴۱ هزار و ۵۵۰ هزار تومان رسید و به این ترتیب، هزینه دریافت وام نیز تا ۲۷۱ میلیون و ۷۷۶ هزار تومان افزایش یافت. در مجموع، اوراق تسه از انتهای خرداد تا امروز، حدود ۶۷ درصد افزایش قیمت را تجربه کرده است.
مقایسه قیمت مسکن و هزینه خرید وام مسکن
مسئله افزایش بی‌رویه قیمت اوراق تسه و در نتیجه افزایش هزینه دریافت وام مسکن در حالی اتفاق افتاده که متوسط قیمت مسکن تهران با تاثیر از رکود حاکم بر بازار، طی همین مدت، در مجموع روندی کاهشی را پشت سر گذاشته است.
بر اساس داده‌های مرکز آمار ایران، متوسط وزنی قیمت مسکن تهران در تیرماه، حدود ۸۳ میلیون و ۲۶۹ هزار تومان اعلام شده و با اینکه در ماه بعد نوسان چشمگیری را تجربه نکرده، در پایان تابستان تا ۸۰ میلیون و ۸۳۷ هزار تومان پایین آمده است.
البته با شروع پاییز و افزایش نسبی معاملات در بازار، متوسط قیمت دوباره تا ۸۲ میلیون و ۸۳۷ هزار تومان در مهرماه رشد کرده است؛ روندی که چندان پایدار نیست و آمارها حاکی از روند نزولی قیمت در ماه بعد (آبان) است. متوسط وزنی قیمت مسکن تهران طی آبان‌ماه به ۸۰ میلیون و ۶۸۰ هزار تومان رسیده است.
آخرین آمار منتشر شده نیز به آذرماه ۱۴۰۲ بازمی‌گردد که متوسط قیمت را ۸۰ میلیون و ۲۹۸ هزار تومان اعلام کرده است.
افزایش تقاضای مصرفی و سفته‌بازانه در بازار اوراق تسه
به این ترتیب در حالی قیمت اوراق تسه در بازه‌ای ۶ ماهه افزایشی ۶۷ درصدی را تجربه کرده که داده‌های منتشرشده از سوی مرکز آمار ایران نشان می‌دهد، متوسط قیمت مسکن در تهران در همان زمان، کاهشی ۳.۵ درصدی را پشت سر گذاشته است. این تغییرات همزمان در قیمت اوراق و قیمت مسکن حاکی از آن است که با کاهش قیمت مسکن در ماه‌های گذشته، تقاضا نیز در بازار افزایش یافته است.
در کنار تقاضای مصرفی برای این اوراق البته نمی‌توان از تقاضای سفته‌بازانه نیز غافل شد؛ طی روزهای اخیر، برخی از کدهای بورسی فعال در معاملات اوراق، از خرید و فروش تسه سود کسب کرده‌اند. روز گذشته قیمت تسه ۱۴۰۲ تا مرز ۱۵۰ هزار تومان هم بالا رفته بود.
ماجرای افزایش قیمت اوراق تسه به ضرر مردم و معامله‌ای دو سر برد برای بانک مسکن به شمار می‌رود، زیرا هم به‌عنوان ناشر اوراق، روی هزینه روزافزون قیمت اوراق تسه سود می‌کند و هم تسهیلاتی با سود و اقساط ماهانه بالا پرداخت می‌کند که آن هم به‌طور جداگانه برای این نهاد سودآور است.
بنابراین فراهم‌کردن هزینه تسهیلاتی که باید به روند خرید خانه کمک کند، عملا برای قشر بزرگی از مردم ناممکن شده است. در سمت دیگر نیز، پرداخت اقساط ماهانه این تسهیلات، از حقوق بیش از نیمی از دهک‌های درآمدی بالاتر است.
