به گزارش پایروس به نقل از اسپوتنیک، ولادیمیر پوتین در دیدار با اعضای دولت گفت:” ما در حال آماده سازی توافقنامه هایی برای ایجاد منطقه آزاد تجاری در شمال آفریقا با مصر، مراکش، تونس و الجزایر هستیم”.

این گام چه چشم اندازی برای مسکو و این کشورها به همراه خواهد داشت؟ آیا منطقه تجارت آزاد در قالب روسیه و آفریقای شمالی متحد می شود یا با همه کشورها به طور جداگانه منعقد می شود؟ کارشناسان به این سوالات اسپوتنیک پاسخ دادند.

بازار امیدوار کننده

در همان زمان، ولادیمیر پوتین خاطرنشان کرد که، به گفته کارشناسان، آفریقا “بسیار مثبت توسعه خواهد یافت، شاید به آنچه در دهه های گذشته از دست داده بود، برسد.”

این بدان معناست که بازار شمال آفریقا برای روسیه جذاب، سودآور و امیدوارکننده است. اما روسیه برای کشورهای شمال آفریقا جالب نیست.

مراد قویشی، اقتصاددان الجزایری، این نظریه را تأیید می کند:

“مسکو قاطعانه در حال بازگشت به قاره آفریقا، به ویژه به کشورهای شمال این قاره است. روسیه روابط تاریخی و قوی با تعدادی از کشورها دارد. در مورد الجزایر، روسیه بزرگترین تامین کننده تسلیحات به این جمهوری محسوب می شود. و با توجه به شرایط جدید ژئواستراتژیک در جهان، روسیه به دنبال کشف بازارهای جدید است. از این منظر، قاره آفریقا بازار نسبتاً امیدوار کننده ای است و بازیگرانی مانند ایالات متحده آمریکا، چین و اتحادیه اروپا اکنون برای آن رقابت می کنند. کشورهای مغرب نیز به دنبال تقویت روابط اقتصادی با روسیه هستند و فعالانه به دنبال شرکای جدید هستند. شایان ذکر است که رابطه دیرینه آفریقا با اروپا هیچ سودی نداشته است. بنابراین، من معتقدم که روابط بین روسیه و کشورهای آفریقایی برای هر دو طرف سودمند است”.

به گفته وی، روسیه از نظر سیاسی، اقتصادی و نظامی قوی است و از نظر گردشگری نیز بسیار جذاب است که توجه کشورهای منطقه را به خود جلب می کند.

نماد تغییر

به نوبه خود، نورالدین کربال، نماینده پارلمان مراکش، در تهیه یک توافقنامه در مورد منطقه آزاد تجاری، جهت گیری مجدد منطقه به سمت یک مشارکت چندجانبه و دوجانبه سودمند را پیش بینی می کند. وی گفت:”بحران اوکراین به طور جدی رویکردهای ایجاد مشارکت را تغییر داده است. و این موضوع خود را به وضوح در قاره آفریقا نشان داده است. کشورهای آفریقایی، و منطقه مغرب نیز از این قاعده مستثنی نیستند، و اکنون به دنبال مشارکت های سودمند و جاه طلبانه با بازیگران جهانی هستند. به همین دلیل است که روابط بین مراکش و روسیه بر اساس این اصل به سرعت و پربار شروع به توسعه کرد، اگرچه پایه آن در سال ۲۰۱۶ و از لحظه امضای توافقنامه دوجانبه در مورد مشارکت استراتژیک گذاشته شد”.

در توافقنامه تجارت آزاد چه چیزی گنجانده خواهد شد؟

به گفته این نماینده پارلمان مراکش، توافق آتی در مورد ایجاد منطقه آزاد تجاری بر تعداد زیادی از حوزه های تعامل تاثیر خواهد گذاشت.

وی ادامه داد:” این توافقنامه بسیاری از زمینه ها را شامل می شود، از جمله گردشگری، بخش کشاورزی، بخش انرژی، شیلات، مراقبت های بهداشتی و بخش پزشکی”.

یک منطقه واحد یا چندین منطقه مختلف؟

با توجه به اینکه هر ۴ کشوری که مسکو قصد دارد با آنها این توافقنامه را امضا کند بخشی از یک منطقه فرعی آفریقا، مغرب هستند، این سوال مطرح می شود: آیا روسیه می تواند یک منطقه آزاد تجاری واحد با کل منطقه ایجاد کند؟ یا فعلاً محدود به قراردادهای آزاد تجاری دوجانبه با هر یک از کشورها خواهد بود؟

مراد کواشی معتقد است که در آینده قابل پیش بینی به سختی امکان ایجاد یک منطقه واحد وجود خواهد داشت. با این حال، چشم انداز منطقه قابل توجه است.

وی گفت:” من فکر می کنم با توجه به نامطمئن بودن روابط بین برخی از کشورهای مغرب زمین، قراردادهای منطقه آزاد تجاری با هر کشور جداگانه منعقد خواهد شد. به عنوان مثال، تنش بین الجزایر و مراکش وجود دارد، مرزهای بین کشورها بسته است، بنابراین نمی توان در مورد توافق واحد صحبت کرد. شاید در آینده بتوان همه اختلافات را حل کرد و به این ترتیب اجماع اقتصادی را گسترش داد.”

آندری زلتین، مدرس ارشد دانشکده مطالعات شرقی دانشگاه HSE مسکو، موضع مشابهی دارد:

“به دلیل تنش های داخلی بین تعدادی از کشورهای منطقه، اکنون امکان ایجاد یک منطقه واحد وجود ندارد. اما روابط دوجانبه روسیه و هر یک از کشورهای اعلام شده کاملاً رو به رشد است. طرفین باید مسائل لجستیکی را بررسی کنند و اینکه چه نوع کالاهایی را برای عرضه به یکدیگر آماده خواهند کرد. بنابراین، خیلی زود است که در نتیجه گیری عجله کنیم، کار زیادی در پیش است”.

یکی از نتایج اجلاس سران روسیه و آفریقا که در سن پترزبورگ برگزار شد، تفصیل توافقنامه های ایجاد مناطق آزاد تجاری با مصر، مراکش، تونس و الجزایر بود.