کشورهای عضو اوپک در ۲۶ نوامبر نشست داشتند، اما به علت اختلاف با کشورهای آفریقایی بر سر میزان تولید در نهایت نشست در ۳۰ نوامبر برگزار شد.

این رقم، جدیدترین سری از دوره‌های کاهش تولید است که بخش عمده‌ای از آن بر دوش عربستان است و با هدف تقویت قیمت‌ها انجام می‌شود. این شیوه، روش تقریبا استاندارد اوپک است، اما به نظر می‌رسد این بار این روش جواب نداده و گزارش‌های مربوط به کم شدن تقاضا برای نفت اوپکی‌ها دوباره در کانون توجه قرار گرفته با این حال ممکن است، درست مثل دفعات قبل، هنوز برای نتیجه‌گیری زود باشد.

 ادعای آژانس بین‌المللی انرژی کاهش تقاضا برای نفت اوپک

رویترز گزارش داده که اوپک در نیمه نخست سال ۲۰۲۴ با کاهش تقاضا مواجه خواهد شد. این گزارش به پیش‌بینی‌های تقاضای نفت از سوی آژانس بین‌المللی انرژی، اداره اطلاعات انرژی آمریکا و خودِ اوپک اشاره دارد که نشان می‌دهد، تقاضا برای نفت این گروه در سال ۲۰۲۴ کم می‌شود.

به نظر می‌رسد، سطح فعلی تقاضا برای نفت چالش‌برانگیز است. زمانی‌که اوپک پلاس با کاهش تولید بیشتر موافقت کردند، تاجران به آن اهمیتی ندادند، زیرا نخست، به این دلیل که این اقدام را پیش‌بینی می‌کردند و دوم، به این دلیل که عرضه نفت در جهان بسیار فراوان به نظر می‌رسید.

سومین دلیلی که سبب شد بازار واقعا اقدامات اوپک پلاس را خیلی جدی نگیرد این بود که اعضای اوپک سابقه تقلب در کاهش تولید را دارند. به عبارت دیگر، این احتمال وجود داشت که نفت کافی برای تامین تقاضا وجود داشته باشد، حتی اگر همه به صورت رسمی با کاهش تولید موافقت کنند.

سپس آنگولا اعلام کرد که از اوپک خارج می‌شود تا بتواند هر چقدر که می‌خواهد نفت تولید کند. این کشور به برنامه این گروه کمک نکرد. این اقدام احتمال تفرقه در گروه و این تصور را تقویت کرد که هر کاری که اوپک و پلاس اوپک انجام دهند باز هم به اندازه کافی نفت وجود خواهد داشت نه اینکه تقاضا کم خواهد شد.

به نظر می‌رسد، بسیاری از تاجران  به پیش‌بینی تقاضای کم بسیار اعتقاد دارند و آنها فراموش کرده‌اند که برای اینکه اثر کاهش تولید در بازارهای فیزیکی احساس شود، حداقل باید چند ماه بگذرد.

در واقع، تحلیلگرانی که درباره تصمیم اوپک پلاس از ماه دسامبر تاکنون اظهارنظر می‌کنند، می‌گویند سه ماه یعنی مدت زمان برنامه‌ریزی‌شده برای اجرای این کاهش تولید جدید، برای تأثیرگذاری بر عرضه و در نتیجه بر قیمت‌ها به سختی کافی است.

یکی از این مفسران آدی ایمسیروویچ می‌گوید، من فکر نمی‌کنم که یک کاهش سه ماهه به اندازه کافی طولانی باشد تا بتواند تفاوت معنی‌داری از نظر عرضه فیزیکی ایجاد کند؛ حتی اگر همه به آن پایبند باشند.

به گفته یک تحلیلگر دیگر، مدت این کاهش جدید تنها سه ماه است، درحالی‌که ممکن است فقط اجرای آن یک یا ۲ ماه طول بکشد.

کالوم مکفرسون، تحلیلگر Investec هم می‌گوید، متاسفانه در مورد تولید ماه ژانویه تا پایان یافتن ماه نمی‌توانیم نظری بدهیم و این زمان زیادی در بازار نفت محسوب می‌شود.

به عبارت دیگر، قیمت‌ها همانی هستند که هم‌اکنون هستند، زیرا هیچ کس به وضعیت عرضه نفت در ۴ ماه آینده فکر نمی‌کند. این امر عجیب نیست، اما باید به خاطر داشت که تاثیرات چنین تصمیماتی معمولا درست مانند بازگشت شرکت‌های حفاری آمریکا به رشد تولید، با تاخیر مشخص می‌شود.

 آیا رشد تولید آمریکا دائمی‌ست؟

معمولا گفته می‌شود حفاری نفت در آمریکا یک دلیل بزرگ برای عدم موفقیت اوپک برای تاثیر گذاشتن بر روی قیمت‌هاست و به کاهش تقاضای نفت اوپک که اکنون شاهد آن هستیم و برخی در مورد آن صحبت می‌کنند، منجر می‌شود. در واقع، با وجود اینکه تعداد دکل‌های فعال نفتی آمریکا بیشترِ سال گذشته روند نزولی داشت، تولیدکنندگان نفت این کشور در سال ۲۰۲۳ به لطف بهبود بهره‌وری با افزودن یک میلیون بشکه به تولید روزانه همه را غافلگیر کردند.

اما اکنون به نظر می‌رسد بسیاری تصور می‌کنند که این صنعت، این سطح از بهره‌وری را حفظ خواهد کرد و همچنان به میزان تولیدش ادامه خواهد داد. شاید این اتفاق بیفتد اما ممکن است هم اتفاق نیفتد. آژانس بین‌المللی انرژی رشد تولید ملایم‌تری و کمتر از ۳۰۰ هزار بشکه در روز را برای آمریکا پیش‌بینی کرده است.

 آژانس بین‌المللی انرژی هم اشتباه می‌کند؟

مسلما این نهاد بین‌المللی قبلا هم اشتباه کرده است، از جمله در سال ۲۰۲۳؛ آژانس بین‌المللی انرژی پیوسته کاهش تولید ماهانه تولید حوزه نفتی «پرمیان» را پیش‌بینی می‌کرد؛ در حالی که، این میدان نفتی در واقع با رشد تولید مواجه بود.

با این حال، واقعیت این است که بهبود بهره‌وری همیشگی نیست. محدودیت‌هایی وجود دارد و همچنین راهبردهای شرکتی هم وجود دارد. به عبارت دیگر، تولید به میزانی خواهد بود که تولیدکنندگان بزرگ می‌خواهند باشد و لازم نیست تا آخر وضعیت به این گونه باشد.

مرگ اوپک فرضیه‌ای بیش نیست

جدیدترین گزارش‌ها در مورد از بین رفتن اوپک بر اساس فرضیات کاهش تقاضای نفت و افزایش پیوسته تولید آمریکاست. هیچ کدام از اینها قطعیت ندارد. تقاضا برای نفت از زمانی که شرکت «بریتیش پترولیوم» اعلام کرد که اوج تقاضا برای نفت در سال ۲۰۱۹ آمده و رفته، شگفت‌انگیز و مثبت بوده است.

تنها کاری که اوپک باید انجام دهد، این است که صبر کند تا تقاضا از سطح عرضه راحت که تاجران از آن به عنوان دلیل قیمت پایین نفت یاد می‌کنند، عبور کند. ممکن است سهم اوپک از تولید نفت در جهان به علت کاهش‌های تولید انجام شده کم شده باشد، اما هنوز ۲۷ درصد کل تولید نفت جهان را در اختیار دارد و ظرفیت مازاد آن حدود ۵ میلیون بشکه در روز است که ممکن است این سازمان تصمیمی به استفاده از آن مگر در صورت نیاز، نداشته باشد.

در نتیجه گزارش‌های مربوط به از بین رفتن اوپک باز هم بسیار اغراق‌آمیز است.

سازمان کشورهای صادرکننده نفت خام، اوپک در سال ۱۹۶۰ توسط ایران، عربستان، کویت و عراق تشکیل شد. آنگولا در سال ۲۰۰۷ به این سازمان پیوست.

اوپک از سال ۲۰۱۷ با روسیه و سایر کشورهای غیراوپکی تولیدکننده نفت که گروه اوپک پلاس را تشکیل می‌دهند، برای مدیریت بازار نفت همکاری می‌کنند.