روز گذشته کمیسیون صنعت و معدن مجلس گزارشی درباره وضعیت اینترنت ایران در صحن علنی ارائه کرد که با حضور وزیر ارتباطات به بحث گذاشته شد. می‌توان گفت گزارش کمیسیون صنایع درباره وضعیت اینترنت ایران از نظر فنی بسیار در سطح پایینی بود و بسیاری از موضوعات به کلی نادیده گرفته شد.

آینده اقتصاد دیجیتال در گرو اینترنت با کیفیت

در مقدمه گزارش کمیسیون صنایع و معادن به لایحه برنامه هفتم در مورد سهم اقتصاد دیجیتال از جی‌دی‌پی اشاره شده که باید تا سال۱۴۰۶ از ۸درصد فعلی به ۱۵درصد افزایش یابد. اما در عین حال تأکید شده که «از جمله ملزومات اصلی برای تحقق هدف مذکور توانایی شبکه ارتباطی کشور برای انتقال مناسب داده‌های اطلاعاتی و بهره‌مندی کسب‌وکارهای دیجیتال محور، از اینترنت با کیفیت است.»

بساط فروش فیلترشکن جمع می‌شود؟

در این گزارش به «نظرسنجی‌های معتبر» اما بدون نام ارجاع داده شد که طبق آن ۶۴درصد مردم از VPN استفاده می‌کنند؛ همینطور گفته شد ترافیک ناشناس از ۵درصد سال گذشته به ۲۵درصد رسیده است.

وزیر ارتباطات در صحن علنی مجلس اعلام کرد شاخص‌های کیفی اینترنت رو به بهبود است و سرعت افزایش یافته و نوسان تأخیر کاهشی است و این آمارها در مراجع بین‌المللی قابل دسترسی است و شاخص PQI هم در بیشتر موارد بهبود یافته است.

زارع‌پور همچنین اعلام کرد با طرحی که به هیأت رئیسه ارائه می‌کند می‌توان بساط فیلترشکن فروشی را جمع کرد. وزیر ارتباطات تأکید کرد نخستین کار این است که باید در لیست مصادیق فیلترینگ یک بازنگری جدی انجام شود.

شفافیتی وجود ندارد

در این گزارش نسبت به عدم شفافیت و پاسخگویی نقدهای زیادی وارد شده است. برای مثال به این اشاره شد که چرا سایت‌های فیلترشده مطابق قانون به صفحه پیوندها هدایت نمی‌شوند و یا چرا هیچ گزارشی از زیان کسب‌ و کارها ناشی از مشکلات اینترنت منتشر نشده است و یا در رابطه با اختلالات اینترنت به رغم شعارهای مجلس هیچ شفافیتی وجود ندارد.

در واقع در این گزارش هیچ اشاره‌ای به تعطیلی صدها هزار کسب و کار اینترنتی در سال گذشته نشده و در رابطه با خسارت‌های مستقیم و غیرمستقیم فیلترینگ خیلی کلی و کوتاه صحبت شد، در حالی که توقع می‌رفت موضوع محوری گزارش کمیسیون صنعت، معدن و تجارت، بررسی اثرگذاری مشکلات اینترنت بر کسب و کارها باشد.

در کشور ما اینترنت به عنوان یک بحران دیده می‌شود

حامد بیدی کارشناس حوزه اقتصاد دیجیتال در گفتگو با تجارت‌نیوز به وضعیت کنونی اینترنت داخلی اشاره کرد و گفت: اینترنت به مثابه یک رسانه نامتمرکز فرامرزی می‌تواند هم به عنوان یک فرصت دیده شود و هم به عنوان یک بحران. متأسفانه در کشور ما اینترنت بیشتر به عنوان یک بحران دیده می‌شود و ابتدایی‌ترین راهکار در برابر بحران‌ها رویکرد مسدودسازی بوده است.

او ادامه داد: طبیعتا جهان دیجیتال مناسبات خودش را می‌طلبد و اگر کشوری بخواهد اینترنت را محدود کند، در اصل خودش را از یک شبکه در هم تنیده نامتمرکز جهانی حذف می‌کند. رویکردی که از ابتدای شکل‌گیری شورای عالی فضای مجازی بر مصوبات آن حاکم بوده و امروز بیش از پیش مصادیق آن را فیلترینگ‌های گسترده و اختلالات ترافیک بین‌الملل می‌بینیم.

بیدی در پایان افزود: برنامه هفتم توسعه نیز بخشی از همین پازل است که با نگاهی امنیتی و کنترلگرانه نسبت به مسأله اینترنت، منجر به انزوای بیش از پیش ایران در دنیا می‌شود. در حالی که امروز تمام کشورهای توسعه‌یافته و حتی همین کشورهای همسایه در کورس رقابتی نسبت به هم سبقت می‌گیرند و با جذب سرمایه‌های خطرپذیر میلیارد دلاری در حوزه استارتاپ‌ها در بخش خصوصی و توسعه زیرساخت‌های شبکه اینترنت توسط دولت‌ها به سوی آینده‌ای با مناسبات نوین دیجیتال و تعامل هر چه بیشتر با سایر بازیگران این حوزه می‌روند، در کشور ما سیاستگذاران با رویکردی انفعالی به سوی حذف شدن کامل از جهان دیجیتال می‌شتابند.