به گزارش پایروس، گزارش عملکرد مرکز تعاملات بینالمللی علم و فناوری، با هدف زمینهسازی برای افزایش ارتباط علمی، فناوری و نوآوری با دیگر کشورها و همچنین دستیابی به جایگاه مشخص و قابل توجهی از تجارت منطقهای و جهانی محصولات دانشبنیان شکل گرفت.
مرکز تعاملات بینالمللی علم و فناوری با توجه به جایگاه فرابخشی خود، مدیریت هماهنگی کلان فعالیتهای فناوری، نوآوری در دستگاهها و نهادهای مرتبط با خارج از کشور، صادرات کالاها و خدمات دانشبنیان، عرضه و تقاضای فناوری (انتقال فناوری)، بسترسازی و توسعه دیپلماسی فناوری، گسترش ارتباط و ارائه تسهیلات به متخصصان بینالمللی ایرانی و غیر ایرانی را بهعهده دارد.
یکی از اقدامات این مرکز در سالهای ۱۴٠٠ و ۱۴٠۱ اعطای کارت اقامت به نخبگان و متخصصان غیر ایرانی بوده است. کارت اقامت ویژه کارتی است که به اتباع خارجی در صورت دارا بودن شرایط خاص و کسب امتبازات لازم اعطا میشود و به دارنده این کارت، اقامت ۳ ساله، ۵ ساله و یا ۱۰ ساله داده میشود.
تبعه خارجی دارنده کارت اقامت ویژه، شهروند ایرانی قلمداد خواهد شد که فقط حق رأی ندارد. در گذشته به یکسری از اتباع خارجی کارت «اقامت ویژه» اعطا میشد، ولی از اسفند ماه سال ۱۳۹۷، بر اساس مصوبه هیات دولت، بخش نخبگان و متخصصان و کارآفرینان خارجی و بینالمللی به این مرکز سپرده شد تا ما برای این دسته از افراد کارت اقامت ویژه صادر کنیم.
برای اهمیت این کارت باید گفته شود عناوین شغلی تعریف شده برای اتباع افغانستانی در ایران حدود ۱۰ تا ۲۰ مورد و بیشتر مشاغل کارگری است و آنها نمیتوانستند شغلهای دیگری داشته باشند؛ از این رو اعطای کارت ویژه اقامت کمک بسیار خوبی برای اتباع نخبه و برتر است که بتوانند جذب دانشگاهها به عنوان عضو هیات علمی شوند و یا اقدام به تاسیس شرکتهای دانشبنیان کنند.
این در راستای جذب، اقامت و بهرهمندی از ظرفیت و توان دانشمندان، پژوهشگران و فناوران خارجی بهویژه ایرانیان خارج از کشور اعطا شده است. تعداد کارت اقامت ویژه ارائه شده به نخبگان و متخصصان غیر ایرانی در سال ۱۴۰۰ تعداد ۱۰۳ کارت بوده و در سال ۱۴۰۱ این میزان به تعداد ۱۶۳ کارت اقامت افزایش یافته است.
جذب متخصصان در مراکز علمی
برنامه همکاری با متخصصان و کارآفرینان ایرانی خارج از کشور از دیگر برنامههای این مرکز است. با توجه به لزوم توسعه فناوری و نوآوری و اهمیت و جایگاه سرمایههای انسانی متخصص در فرآیند کلان توسعه فناورانه و نوآورانه کشور و نیاز به سرمایه انسانی خلاق و فناور برنامه همکاری با متخصصان و کارآفرینان ایرانی خارج از کشور به منظور انتقال دانش، تجربه و ایدههای فناورانه به داخل توسط مرکز تعاملات بینالمللی علم و فناوری و با همکاری دانشگاه ها، پژوهشگاهها، پارکهای علم و فناوری، شرکتهای فناور و مراکز نوآوری منتخب کشور به عنوان «پایگاه میزبان» اجرا شده است تا در قالب حمایت از انجام پروژههای تحقیقاتی و فناورانه همچون پسادکتری پژوهشی و صنعتی، فرصت مطالعاتی، استاد مدعو و معین، راهاندازی کسب و کارهای فناورانه و برگزاری سخنرانی و کارگاههای تخصصی به ارتباط مؤثر متخصص و مراکز علمی و فناوری برگزیده کشور یاری کند.
تعداد متخصصان جذب شده در مراکز علمی به عنوان هیات علمی در سال ۱۴۰۰، ۵۰ نفر و در سال ۱۴۰۱ تعداد ۶۱ نفر بوده است.
پروژه جایگزین خدمت نظام
پروژه جایگزین خدمت در خارج از کشور از دیگر زمینههای همکاری ایران با متخصصان ایرانی خارج کشور است که مشمولان غایب، مقیم و دارای شغل تمام وقت در خارج از کشور و دانش آموخته مقطع کارشناسی ارشد یا دکتری ۲۰۰ دانشگاه برتر را شامل میشود.
این دسته از مشمولان مورد تایید میتوانند با انجام پروژه تحقیقاتی در سطح انتقال دانش و تکنولوژی یا ساخت محصول در بازه زمانی ۱۲ تا ۲۴ ماه در یکی از پایگاه ی میزبان برنامه (بدون دوره آموزشی) کارت معافیت از خدمت وظیفه عمومی را دریافت کنند. همچنین پس از شروع پروژه با صدور مجوز تردد متناوب متقاضیان میتوانند بدون محدودیت در تعداد تردد و مدت حضور در کشور به کشور سفر کنند.
تعداد همکاری در قالب پروژه جایگزین خدمت در سال ۱۴۰۰ تعداد ۶۲ پروژه بود و در سال ۱۴۰۱ به تعداد ۸۰ پروژه رسید.
توسعه بازار بینالمللی
توسعه بازار بینالمللی محصولات و خدمات دانشبنیان و خلاق، خدمت دیگر مرکز تعاملات است که بر اساس آمارها میزان ارزش دلاری صادرات رسمی دانشبنیانها و خلاقها در سال ۱۴۰۰ به میزان ۶۰۳ میلیون و ۵۸۸ هزار دلار بوده که این میزان در سال ۱۴۰۱ به ۸۶۸ میلیون و ۶۸۴ هزار دلار افزایش یافته است.
تعداد محصولات دانشبنیان صادراتی در سال ۱۴۰۰ تعداد ۵۵۹ محصول و در سال ۱۴۰۱ تعداد ۶۷۲ محصول و تعداد شرکتهای دانشبنیان صادراتی در سال ۱۴۰۰ تعداد ۳۲۲ شرکت بوده و در سال ۱۴۰۱ نیز بالغ بر ۴۱۱ شرکت دانشبنیان، صادراتی شدهاند.
افزایش تعداد مراکز تعامل بینالمللی
نمایندگی مرکز تعاملات بینالمللی علم و فناوری در سال ۱۴۰۰ تعداد ۴ نمایندگی بود که در سال ۱۴۰۱ به تعداد ۶ نمایندگی رسید.
توسعه همکاریهای فناورانه بینالمللی
تعداد پروژههای مشترک تحقیق و توسعه بینالمللی در سال ۱۴۰۰ تعداد ۲۵ پروژه و در سال ۱۴۰۱ تعداد ۲۸ پروژه بوده است.