در کشورهای عربی، در هر دو سطح ملی و منطقه‌ای تلاش‌هایی برای اجرای دستور کار ۲۰۳۰ و اجرای تعهد مبنی بر «هیچ‌کس نادیده گرفته نمی‌شود» در راستای اهداف توسعه پایدار (SDGs) تا سال ۲۰۳۰ صورت گرفته است. با این حال، پیشرفت به‌سوی دستیابی به اهداف اولیه توسعه پایدار در کشورهای عربی، با موانع و چالش‌های متعددی مواجه شده است. عواملی مانند تشدید بی‌ثباتی سیاسی، درگیری‌های مداوم، جابه‌جایی‌های گسترده و عمیق‌تر شدن بحران‌های اقتصادی، از جمله تأثیر همه‌گیری کرونا و جنگ اخیر در اوکراین، تلاش‌ها برای ریشه‌کن کردن فقر را با مشکل مواجه کرده است.
هدف اول برنامه توسعه پایدار چیست؟
هدف اول ریشه‌کن کردن فقر است.
فقر در منطقه اجتناب‌ناپذیر نیست؛ تنها نتیجه مجموعه‌ای از چالش‌ها، کمبودهای ساختاری و سیاست‌های مرتبط با عوامل اجتماعی-اقتصادی، نهادی و حاکمیتی است. منطقه عربی تنها منطقه در جهان است که فقر در آن از سال ۲۰۱۰ افزایش یافته است. این امر با تعداد افرادی که در فقر شدید زندگی می‌کنند (جمعیتی که کمتر از ۱.۲۵ دلار در روز درآمد دارند) اندازه‌گیری می‌شود. در سال ۲۰۱۰، چهار درصد از جمعیت منطقه عربی زیر خط فقر بین‌المللی ۱.۲۵ دلار در روز زندگی می‌کردند، در عین حال ۴۰ درصد زیر خط فقر ۲.۷۵ دلار در روز زندگی می‌کردند. کاهش فقر، بهبود زندگی افراد محروم و تجهیز آن‌ها به ابزارها و مهارت‌ها برای کسب درآمدهای پایدار را شامل می‌شود.
حمایت از افراد آسیب‌پذیر در لیبی از طریق برنامه Cash 4
برنامه توسعه سازمان ملل متحد (UNDP) لیبی با آژانس همکاری‌های فنی و توسعه (ACTED) و شورای پناهندگان دانمارک، برای انجام عملیات بازپروری و پاک‌سازی موقت درآمدزا در اوباری، ابوسلیم، تاورغاء و ککله شریک شده است. بسیاری از مردم توانستند از این طرح بهره ببرند و برای حمایت از خانواده خود دستمزد دریافت کنند.
اجرای برنامه‌های «پول برای کار» در عراق
حدود هفت میلیون عراقی، نزدیک به یک‌چهارم جمعیت، در فقر زندگی می‌کنند. اقتصاد در تلاش برای بهبود است و مشاغل مناسبی وجود دارند. پرداختن به فقر، به‌ویژه با توجه به انبوه چالش‌های رایج، نیازمند رویکردی چندبعدی است که بر محرومیت‌های محسوس و ناملموس تمرکز دارد.
UNDP عراق و شورای پناهندگان دانمارک (DRC) با کمک مالی وزارت همکاری اقتصادی و توسعه فدرال آلمان (BMZ) برای پخش کمک‌های معیشتی فوری که از طریق بانک توسعه KFW برای حمایت از مردم دیالی و صلاح ارائه شده، همکاری کرده‌اند. برنامه‌های «پول در مقابل کار» در عراق یکی از راه‌های کمک به مردم برای غلبه بر فقر و شوک‌ها و ایجاد پایه‌های انعطاف‌پذیری طولانی‌مدت بود.
مقابله با فقر و بیکاری در اردن
گزارش اخیر منتشرشده توسط بانک جهانی نشان می‌دهد که بیش از یک‌سوم جمعیت اردن زیر خط فقر زندگی می‌کنند. برنامه توسعه سازمان ملل متحد اردن، آموزش‌های عملی به زنان ارائه می‌دهد تا با فقر مبارزه کنند، زندگی و فرصت‌های خود و خانواده‌هایشان را تغییر دهند و از اقتصاد محلی حمایت کنند تا بتوانند کسب‌وکار خود را راه‌اندازی کنند. این کار می‌تواند مشاغل جدید ایجاد و اقتصاد محلی را تقویت کند.
شرکت CO نیز از جوانان برای غلبه بر فقر حمایت کرد. مریم الفارس، یک زن جوان ۲۷ ساله، از برنامه ترویج توسعه اقتصادی محلی در اردن بهره‌مند شد. این پروژه با بودجه اتحادیه اروپا و مدیریت وزارت کشور، او را قادر ساخت تا بر فقر و موانع اجتماعی غلبه کند و به یک کارآفرین معروف در عجلون تبدیل شود.
حمایت از کشاورزی برای مقابله با فقر در لبنان
کشاورزی کلید کاهش فقر و رشد اقتصادی در لبنان است. این بخش بزرگ‌ترین مصرف‌کننده آب در لبنان است، اما بهره‌وری آن همچنان پایین است. برنامه توسعه سازمان ملل متحد (UNDP) با وزارت انرژی و آب، وزارت فدرال همکاری اقتصادی و توسعه آلمان و بانک توسعه آلمان (KfW) همکاری کرده است. هدف آن‌ها، بهبود آبیاری، بازسازی کانال‌ها و بستن شبکه‌های نشتی برای ایجاد کشاورزی کارآمدتر و متنوع‌تر، مشاغل بیشتر، معیشت امن‌تر و رشد اقتصادی و کمک به کشاورزان برای مبارزه با فقر بود. در تل عباس حدود ۴۶۰۰ نفر از بازسازی هشت هزار متر کانال خاکی بهره برده‌اند.
رهایی افراد آسیب‌پذیر از فقر در یمن
در یمن، بیش از هشت سال درگیری و اثرات ماندگار کرونا منجر به کاهش چشمگیر اقتصادی و اختلال شدید در تجارت شده که در نهایت بر توانایی یمنی‌ها برای خرید غذا تأثیر می‌گذارد. با اتکای دو سوم جمعیت به کمک‌های بشردوستانه و حدود ۹۰ درصد مواد غذایی وارداتی به یمن، بسیاری از آن‌ها در برابر افزایش قیمت‌ها آسیب‌پذیر می‌شوند که با افزایش تورم و اختلالات مداوم زنجیره تأمین بدتر می‌شود. UNDP یمن با شرکای خود در چندین پروژه برای مبارزه با فقر کار کرده است.
یک مشارکت جدید متمرکز بر یمن، در برنامه توسعه ملل متحد و انجمن توسعه بین‌المللی بانک جهانی (IDA) ارزش مشارکت زنان روستایی در بهبود امنیت غذایی در یمن را برجسته می‌کند. تحت پروژه تقویت حفاظت اجتماعی اضطراری و واکنش به کرونا (ESPECRP)، برنامه توسعه سازمان ملل متحد در یمن با شریک ملی خود، خدمات ارتقای شرکت‌های کوچک و خرد (SMEPS) در سراسر زنجیره ارزش شیر کار می‌کند. از آموزش دامداران در مورد افزایش تولید شیر گرفته تا حمایت از مراکز جمع‌آوری که به زنان کمک می‌کند شیر را با قیمت بهتری بفروشند؛ این مداخلات باعث افزایش درآمد، کاهش فقر، بهبود معیشت زنان و افزایش امنیت غذایی در یمن می‌شود.
زندگی حیفا پس از دریافت آموزش و انتخاب به ریاست مرکز تولید و جمع‌آوری شیر، تغییر کرد. شیر از دامداران زن جمع‌آوری و به واسطه اصلی بین دامداران و کارخانه‌هایی که شیر تولیدی آن‌ها را خریداری و فرآوری می‌کنند، تحویل داده می‌شود. حیفا می‌گوید: «این مرکز منبع درآمد من شده است. اکنون می‌توانم فرزندانم را به مدرسه بفرستم و برای دخترم که از بیماری مزمن رنج می‌برد، دارو بخرم.»
علاوه بر این، برنامه مشترک برنامه توسعه سازمان ملل متحد برای حمایت از معیشت انعطاف‌پذیر، امنیت غذایی و سازگاری با آب‌وهوا در یمن (ERRY III) یک برنامه سه‌ساله است که توسط اتحادیه اروپا (EU) و دولت سوئد تأمین می‌شود. این برنامه توسط UNDP اداره و به‌طور مشترک توسط FAO، ILO، UNDP و WFP اجرا می‌شود که به‌طور مستقیم به ذینفعان آسیب‌پذیر و جوامع به حاشیه رانده شده از جمله آوارگان داخلی، بازگشتی‌های مهاجرت و پناهندگی، جوامع میزبان آسیب‌پذیر، زنان سرپرست خانوار، جوانان، کارگران روزمزد، افراد دارای معلولیت و اعضای جامعه سالخورده سود می‌رساند.
